Una estrategia pedag?gica para fortalecer la interculturalidad promoviendo el di?logo de saberes entre estudiantes Shuar Amaz?nicos y Kichwa Serranos. Proyecto: Conociendo amigos de Chibuleo y Shuar

 

Authors
Parra Crespo, Jonny Rolando; Zhunio Zhunio, Angelica Liliana
Format
BachelorThesis
Status
publishedVersion
Description

Este Trabajo de Integraci?n Curricular (TIC), requisito para la titulaci?n en la UNAE, se enfoc? en dos grupos de alumnos, cada uno matriculado en una unidad educativa intercultural biling?e de dos pueblos ind?genas diferentes: Uno de la nacionalidad kichwa Chibuleo y el otro de la nacionalidad Shuar. El primer grupo de alumnos estaba matriculado en el sexto grado de la Unidad Educativa del Milenio Chibuleo, (ubicada en la provincia Tungurahua, cant?n Ambato, parroquia Juan Benigno Vela) y el segundo estaba matriculado en el s?ptimo grado de la UE del Milenio ?Bosco Wisuma?, (ubicada en la Provincia Morona Santiago, Cant?n Morona, parroquia Sevilla Don Bosco). Entre estos estudiantes, miembros de dos culturas ind?genas diferenciadas, no hab?a habido contactos previos que hubieran facilitado relaciones y transacciones interculturales. La instituci?n educativa de Chibuleo sirve a kichwas serranos del pueblo Chibuleo y la Bosco Wisuma sirve a estudiantes de las comunidades shuar cuyo h?bitat son las selvas amaz?nicas aleda?as a Macas. Cada pueblo mantiene tradiciones, costumbres y saberes propios, pero sin que estos grupos de estudiantes hubieran interactuado. Por ello creamos espacios de interacci?n cultural virtuales con el objetivo de fomentar el intercambio de conocimientos, costumbres y tradiciones propias, mediante el uso de plataformas virtuales de videoconferencia que al facilitar la interacci?n en video-llamada permitieron fortalecer y enriquecer sus relaciones interculturales. La interacci?n y el intercambio de conocimientos se hicieron mediante un ABP que incluy? una presentaci?n del tema, juegos-debates con preguntas y respuestas estimulantes para que facilitasen la participaci?n activa y motivada de los grupos al momento de intercambiar con los ni?os de la otra cultura ancestral. El ambiente virtual de inter-aprendizaje, enriquecido por estas culturas permiti? experimentar en los alumnos el sentido y significado de los conceptos ?intercultural e interculturalidad?, a partir del contraste entre los conocimientos, saberes y tradiciones de ambas culturas. Con esto profundizamos la comprensi?n vivencial al promover la valoraci?n de la diversidad cultural entre las sociedades ind?genas. El trabajo cooperativo, al ser un componente fundamental de este proyecto para preparar y realizar las interacciones, permiti?, a su vez, desarrollar competencias investigativas y comunicativas, favoreciendo la autonom?a personal y la autoorganizaci?n de los alumnos, mientras, adquir?an conocimientos y destrezas de forma consciente, lo que hizo que la experiencia se convirtiera en una actividad de aprendizaje significativo, intercultural, divertida e informal. JUARMA J? takat Interacci?n Curricular Tic ka, jimiar? tarimiat aents Kichwa Chibuleonam tura tikichka Shuar num unuimiatrar naj?namuiti. Eenkaka uchi ujuk uwi unuimiatai Chibuleo, uunt matsatkamu Tungurahua, uchich apach matsatkamu Juan Benigno Velan, tura tikich jimiar irurmaka uchi tsenken uwi unuimiatai Bosco Wisum num, uunt matsatkamu nakarma Mosorana Santiago, apach matsatkamu Morona, uchich matsatkamu Sevilla Don Bosco pujuiniajai unuimiatramuiti. Juu jimiara unuimiania chich taramiat aentsnum pachitkiania inkiukara matsamsacharuiti, n? inkiukaruittkia tii p?nker arayi nii pujutairi metek nekarnawarani. Unuimiatai Chibuleo tarimiat aents Kichua yaniawai tura Bosco Wisumka shuar irutkamunam yaimiawai, tuma asamtai ankan sunasmayai ju naartinnium interacci?n cultural virtuales, juka jimiar? aents nii pujutairi tura najantairi ma? jintinnia aj?rat tusar, turu nujai tarimiat aents pujutai emtikkiataji. Juu unuimiatmaka ABP jai najamuiti, nuinkia nakurustin, iruntrar aujmattsatin mash uchi tikich tarimiat aents waras pachinkiatniun nekawrat tusar. Ju enkekmanum ? virtual maimtek nek?tainiuka, uchikia warimpiat intercultural tura interculturalidad nunash enkarwarmai, aentsak j?naka nii yaunchu pujuta?rinian chikichkimias nekawarmai. Juu unuimiarttramujainkia ii pujutairi tura tikich pujutai emtikiattajai. Takat irunturma asa tura tii imian asa, juu takat iwiar tura pachimtikiar n?janam, tishipasar, aumamsatniun nekatniun, ninki iniamrumaktinia, iwiarnartinian uchiniun yainmakmaji.
This Curriculum Integration Work (ICT), a requirement for the UNAE degree, focused on two groups of students, each one enrolled in a bilingual intercultural educational unit of two different indigenous peoples: One of the Kichwa Chibuleo nationality and the other of the Shuar nationality. The first group of students was enrolled in the sixth grade of the Chibuleo Millennium Educational Unit, (located in the Tungurahua province, Ambato canton, Juan Benigno Vela parish) and the second was enrolled in the seventh grade of the Millennium UE ?Bosco Wisuma?, (located in the Morona Santiago Province, Morona Canton, Sevilla Don Bosco parish). Between these students, members of two different indigenous cultures, there had been no previous contacts that would have facilitated intercultural relations and transactions. The Chibuleo educational institution serves highland Kichwas from the Chibuleo people and Bosco Wisuma serves students from the Shuar communities whose habitat is the Amazon jungles surrounding Macas. Each town maintains its own traditions, customs and knowledge, but without these groups of students having interacted. For this reason, we created spaces for virtual cultural interaction with the aim of promoting the exchange of knowledge, customs and own traditions, through the use of virtual videoconferencing platforms that, by facilitating interaction in video-call, allowed strengthening and enriching their intercultural relations. The interaction and exchange of knowledge was done through a PBL that included a presentation of the topic, games-debates with stimulating questions and answers to facilitate the active and motivated participation of the groups when exchanging with the children of the other ancestral culture. . The virtual environment of inter-learning, enriched by these cultures, allowed the students to experience the sense and meaning of the concepts "intercultural and interculturality", based on the contrast between the knowledge, wisdom and traditions of both cultures. With this we deepen the experiential understanding by promoting the appreciation of cultural diversity among indigenous societies. Cooperative work, being a fundamental component of this project to prepare and carry out interactions, allowed, in turn, to develop investigative and communicative skills, favoring personal autonomy and self-organization of students, while they acquired knowledge and skills in a conscious, which made the experience become a meaningful, intercultural, fun and informal learning activity.
Azogues
Licenciado/a en Ciencias de la Educaci?n Intercultural Biling?e

Publication Year
2022
Language
Topic
Interculturalidad
Interacci?n
Ambientes virtuales
Elementos culturales
Interculturality
Interaction
Virtual environments
Cultural elements
Repository
Repositorio Universidad Nacional de Educación
Get full text
http://repositorio.unae.edu.ec/handle/56000/2651
Rights
openAccess
License